Pokrzywa. Coraz więcej o niej słyszymy, o tym, że warto ją wprowadzić do swojej diety, pić z niej sok a nawet ją spożywać. W jakiej postaci przyjmować pokrzywę, kiedy zrywać i którą? Co cennego zawiera pokrzywa. Czy pokrzywa jest dobra tylko dla włosów przetłuszczających się? Zapraszam do lektury.

Moja przygoda z pokrzywą zaczęła się od dodawania jej do surówki wiosennej. Czasem piłam suszoną zimą, ale zawsze brakowało mi systematyczności w jej stosowaniu. Teraz rośnie już młoda pokrzywa i obiecuję sobie, że będzie częstym gościem na moim stole.

Jak wygląda pokrzywa i którą wybrać?

Jak wygląda pokrzywa każdy z nas wie, ale czy wiedzieliście, że mamy w Polsce dwa gatunki pokrzyw? Są to pokrzywa zwyczajna i pokrzywa żegawka. Czym one się różnią? Pokrzywa zwyczajna, a na tej nam zależy, jest wyższa od pokrzywy żegawki, dorasta do 150 cm, żegawka do 60 cm. W literaturze znalazłam informację, że pokrzywa zwyczajna zaczyna później kwitnąć od żegawki – zwyczajna od czerwca, żegawka od maja.  Różnicę widać również w wyglądzie liści. Liść pokrzywy  zwyczajnej jest  mocniej wydłużony niż żegawki.
Najłatwiej jest rozróżnić obie pokrzywy po wysokości. Problem w tym, iż najcenniejsza jest młoda pokrzywa. Co jeśli pomylimy? Przy niewielkim spożyciu nic się nie stanie, natomiast przyjmowana w dużych ilościach pokrzywa żegawka może wpłynąć negatywnie na pracę serca.

Co cennego zawiera pokrzywa?

Pokrzywa zwyczajna zawiera przyswajalne żelazo. Inne składniki mineralne, w które bogata jest pokrzywa, to wapń, magnez, potas, fosfor, jod, siarka, krzem, mangan, sód. W pokrzywie znajdziemy barwniki roślinne, takie jak chlorofil, ksantofil, β-karoten. Pokrzywa bogata jest w witaminę K, witaminę C oraz witaminy z grupy B. Zawiera również flawonoidy, garbniki, aminy oraz kwasy organiczne.

Dzięki temu, że w tej parzącej zielonej roślince tak dużo się mieści, pokrzywa znalazła swoje miejsce w moim ogrodzie. Nie wyrywam jej z korzeniami, tylko ścinam, żeby cały czas odrastała młoda.

Jakie właściwości prozdrowotne wykazuje pokrzywa?

Pokrzywa wykazuje działanie przeciwreumatyczne. Obecnie wiemy, że nie musimy biczować się pokrzywą, żeby uzyskać ten efekt terapeutyczny. Zdecydowanie lepiej działa pokrzywa podana doustnie w postaci naparu bądź ekstraktu.

Działanie przeciwkrwotoczne pokrzywy wynika z obecności w niej witaminy K, flawonoidów i garbników. Warto sięgnąć po pokrzywę np. przy krwawieniach z nosa czy obfitych krwawieniach miesięcznych.
Pokrzywa wpływa korzystnie na produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny.

Pokrzywa jest pomocna przy oczyszczaniu organizmu, zwiększa wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii. Ułatwia trawienie.

Przetwory z pokrzywy wzmacniają organizm, zwiększają jego odporność na choroby. Dla osób odczuwających wiosenne zmęczenie, spowodowanie niewielkim niedoborem witamin i mikroelementów, pokrzywa może okazać się pomocna w ich uzupełnieniu.

Pokrzywa zapobiega utracie elastyczności włókien elastynowych i kolagenowych, dzięki temu opóźnia powstawanie zmarszczek.

Ponadto pokrzywa działa przeciwzapalnie, antyseptycznie, moczopędnie, przeciwbiegunkowo, zapobiega zastojom żółci i powstawaniu plam na skórze.

Pokrzywa w kuchni, w kosmetyce, w ogrodzie

Czy da się jeść pokrzywę?

Jak najbardziej tak. Pokrzywa dodana w niewielkiej ilości do surówki, twarogu, na kanapę, często w towarzystwie szczypiorku, pietruszki, naci czosnku, jest słabo lub w ogóle niewyczuwalna. To informacja dla tych, którzy muszą przyzwyczaić się do jej smaku lub chcą ją komuś „przemycić”.

Polecam zupę z pokrzyw. Pyszna. Przepis za kilka dni w kolejnym wpisie.
Zarówno ze świeżych, jak i z suszonych liści pokrzyw, możemy sporządzić napar (herbatkę).
Z pokrzywy da się również wycisnąć sok. Na pewno jego działanie będzie silniejsze niż naparu.

Pokrzywa jako kosmetyk

Pokrzywa, stosowana np. jako płukanka do włosów, zapobiega ich przetłuszczaniu się, wypadaniu.
Do włosów suchych i zniszczonych również pokrzywa sprawdzi się. Trzeba ją przygotować w formie oleju pokrzywowego. Wspomniany olej ma zastosowanie również do natłuszczania i odżywiania skóry.

Pokrzywa w ogrodzie

Z pokrzywy sporządzamy wartościową gnojówkę dla naszych roślin, stanowiącą bogate źródło azotu. Niewielkim kosztem mamy cenny nawóz.

Kiedy zbierać pokrzywę?

Pokrzywa kwitnie na początku czerwca i do tego czasu najlepiej ją zbierać. Ten cudowny surowiec zielarski pojawia się w kwietniu, więc już czas wyruszyć po pokrzywę, chociażby taką malutką, żeby dorzucić do surówki.
Gdy nastanie czerwiec i pokrzywa przestanie być już „delikatna”, na nasz użytek możemy obrywać górne liście, aż do sierpnia.
Gdy chcemy mieć cały rok pokrzywę, warto ją ususzyć. Czynimy to w ciemnym miejscu, w temperaturze do 40°C. Jeśli nie mamy suszarki, to suszymy po prostu w ciepłym miejscu, np. na strychu.

Dlaczego pokrzywa parzy i jak ją zbierać?

Zarówno liście jaki i łodyga pokryte są gruczołowatymi włoskami zawierającymi histaminę i kwas mrówkowy. Pomimo tego że parzy, warto wyruszyć na jej zbiór. Proponuję go dokonywać w grubych gumowych rękawiczkach. Przez te cienkie potrafi poparzyć. Gdy zbieram małą ilość czasem mam na dłoniach tylko cienkie rękawiczki, nic strasznego się nie dzieje jeśli pokrzywa troszkę poparzy. Najwyżej zadziała lekko przeciwreumatycznie. Nieprzyjemne pieczenie, w moim przypadku, ustępuje po kilkudziesięciu minutach. Podobno rozgnieciony liść babki zwyczajnej lub mięty załagodzi swędzenie.

Ciekawostka

W Nowej Zelandii występuje krzew pokrzywy, dorastający do wysokości 2-5 metrów. W przeciwieństwie do naszych polskich pokrzyw, ta pokrzywa jest trująca dla ludzi i zwierząt.

Temat pokrzywy, jej konkretnego zastosowania, rozwinę w kolejnych wpisach. Jeśli macie doświadczenie w jej wykorzystaniu, chętnie się o tym dowiem. Zapraszam do komentowania.

Drukuj