Dynia, przed wiekami ceniona i rozpowszechniana, teraz trochę zapomniana. Super warzywo i dla maluszków i dla dorosłych. Na początek charakterystyka dyni, odrobina z jej bogatej historii, warunki uprawowe oraz warunki przechowywania.

Trochę historii

Dynia to jedno z najstarszych warzyw uprawianych przez człowieka. Z okresu 10000 – 5000 lat p.n.e. odkryto nasiona dyni zwyczajnej w Meksyku, natomiast znalezienie nasion dyń olbrzymiej i figolistnej w Peru datowane jest na 4000 lat p.n.e. Inkowie do posiłków przyrządzali niedojrzałe owoce dyń, nasiona i kwiaty. Dla Indian z Argentyny dynia stanowiła źródło pożywienia, obiekt kultu a także surowiec do wyrobu naczyń. W starożytności korzystano z dyni jako środka nasennego oraz przeciw zaparciom.
W Europie wprowadzono dynię do uprawy dopiero w XVI wieku. Na początku spożywała ją i wykorzystywała w celach ozdobnych tylko zamożniejsza część społeczeństwa.

Charakterystyka dyni

Dynia należy do rodziny dyniowatych Cucurbitaceae, która obejmuje około 100 rodzajów występujących w stanie dzikim, jak i uprawowych. Sam rodzaj Cucurbita zawiera 20 gatunków, z czego największe znaczenie uprawowe na świecie ma pięć. Są to dynia zwyczajna, dynia olbrzymia, dynia piżmowa, dynia figolistna i dynia „ayote”.
W Polsce najczęściej uprawiane są dynia olbrzymia i dynia zwyczajna.

Dynia jest rośliną jednoroczną, najczęściej o silnych, długich, płożących się pędach z wąsami czepnymi.
Owocem dyni jest jagoda występująca w różnych kształtach: kulistym, owalnym spłaszczonym i wydłużonym. Najczęściej owoc dyni charakteryzuje się soczystym miąższem, zawartością dużej ilości nasion oraz twardą łupiną.
Miąższ dyni, w zależności od gatunku i odmiany, jest barwy od żółtej do pomarańczowej. Nadaje się do spożycia w różnych stadiach dojrzałości fizjologicznej dyni. W pierwszych stadiach dojrzałości fizjologicznej owocu skórka jest miękka, co stanowi duży plus w trakcie przetwarzania.

Uprawa dyni

Panujące w naszym kraju warunki klimatyczno – glebowe sprzyjają uprawie dyni. Minimalna temperatura wzrostu to 8°C, optymalna 25°C.
Dynia potrzebuje stanowiska dobrze nasłonecznionego i wilgotnego. Wymaga gleby przewiewnej, żyznej i przepuszczalnej. Pierwszy rok po oborniku jest idealnym czasem na wsadzenie dyni.
Sadzimy ją z nasion wprost do gruntu lub z rozsady. Może być uprawiana pod osłonami (agrowłóknina, folia perforowana).
Uprawa dyni zajmuje sporo miejsca, ale i owoce które wydaje do najmniejszych nie należą. Wysadzamy nasiona lub rozsadę w rozstępie 80 x 100 cm dla dyni zwyczajnej. Dynia olbrzymia potrzebuje większej przestrzeni, tj. 2 x 1,5 m. Termin wysiewu to połowa maja.

Zbiór i przechowywanie

Okres zbioru dojrzałych fizjologicznie dyń, tj. takich z twardą łupiną, przypada na październik / listopad. Należy zdążyć przed pierwszymi przymrozkami. Przemrożona dynia, nawet lekko, nie nadaje się do przechowywania.
W odpowiednich warunkach, tj. w przewiewnym pomieszczeniu o temp. 5 – 10°C, można dynię przechowywać do kilku miesięcy.

Dynia – ciekawostki

Uprawa

Dynia świetnie rośnie na kompostowniku. Jeśli macie taką możliwość jej posadzenia, to polecam.

Największe okazy

Dotychczas największy owoc dyni wpisany do księgi rekordów guinnessa waży 1054 kg. Polski największy okaz miał 648,2 kg. Co roku są ogłaszane konkursy na największą dynię, więc wszystko jeszcze przed dla pasjonatów uprawy tego warzywa.

Dynia. Największy okaz. Źródło: Największa dynia na świecie i w Polsce

Dynia. Największy okaz. Źródło: Największa dynia na świecie i w Polsce

Spontaniczna mutacja

Dynia bezłupinowa jest odmianą dyni zwyczajnej. Dynia ta pojawiła się na początku XIX wieku w wyniku spontanicznej mutacji. Zmutował jeden gen, w wyniku czego zamiast okrywy nasiennej pestki pozostała pergaminowa błonka.

Macie może doświadczenia w uprawie czy w przechowywaniu dyni? Dajcie znać jak to u Was wygląda.
U mnie w poprzednim roku było krucho z dynią. Liczyłam na stałe dostawy od sprzedawcy na rynku, który jako jedyny miał dynie, a tu przykra niespodzianka – wszystkie zostały wykupione na Halloween. Dlatego teraz muszę koniecznie znaleźć miejsce na ich przechowanie.

Drukuj